Naturalny olejek cytronelowy (ang. citronella, cytronella) – olejek eteryczny 100% wydestylowany z trawy cytroneli typ Cejlon (Sri Lanka).
Palczatki (Cymbopogon) dostarczają nam kilku różnych olejków eterycznych, czyli: olejku cytronelowego (typu Java i drugi, inaczej pachnący, pochodzący ze Sri Lanki/typ Cejlon), trawy cytrynowej i palmarozy. Olejki te mają wiele cech wspólnych, ale odmienne zastosowanie i zdecydowanie różnią się zapachem.
Olejki z cytroneli są najczęściej wykorzystywane jako naturalne repelenty. Przed opracowaniem DEET to właśnie olejek cytronelowy, w parze ze znajdującym się w sklepie olejkiem cedru wirginijskiego, miał miano najbardziej skutecznego repelentu. Olejki te nie są bardzo drogie. Skąd to wynika? Przyjrzyjmy się, co wpływa na ich ceny.
Olejek cytronelowy – cena i czynniki wpływające na koszty
Czy skuteczne olejki eteryczne muszą być drogie? Niekoniecznie. Koszt zależy od wielu czynników: koncentracji olejku w roślinie, dostępności surowca, warunków uprawy, pracochłonności zbioru oraz sytuacji klimatycznej w regionie produkcji.
W świeżych roślinach zawartość olejku jest zwykle niska (0,1–1%), a rekordowe stężenia sięgają 3–5% (np. drewno cedrowe, pączki goździka). Oznacza to, że do uzyskania 10 g olejku o zawartości 1% potrzeba 1 kg surowca, a przy 0,1% – aż 10 kg. Wysokie zapotrzebowanie na surowiec uzasadnia konieczność ostrożnego stosowania olejków eterycznych.
Ceny olejków silnie zależą od dostępności roślin:
-
rośliny pospolite i inwazyjne (np. eukaliptusy, niaouli) dają tańsze olejki,
-
rośliny rzadkie i zagrożone (kadzidłowiec, sandałowiec, buchu) generują koszty znacznie wyższe,
-
surowiec może pochodzić z upraw konwencjonalnych, ekologicznych (bio) lub stanowić produkt uboczny (np. olejki cytrusowe, trociny cedrowe),
-
ceny podlegają wahaniom ze względu na susze, powodzie, huragany i inne czynniki klimatyczne.
Znaczenie ma również kraj pochodzenia, w tym koszty energii i pracy. W wielu regionach uprawa roślin aromatycznych stanowi podstawę lokalnej gospodarki.
Cytronella, podobnie jak inne olejki z rodzaju Cymbopogon (trawa cytrynowa, palmaroza), nie wymaga dużych nakładów surowcowych. Zbiera się łatwo dostępną część nadziemną rośliny, co obniża koszty produkcji. Zapach surowej cytroneli nie każdemu odpowiada, co również wpływa na jej korzystną cenę.
Cytronella w sprzątaniu i mydłach
Olejek cytronelowy jest ceniony w środkach czystości ze względu na działanie przeciwdrobnoustrojowe. Aromatyzuje mydła, płyny i domowe preparaty do sprzątania. Do dezynfekcji poleca się także inne przystępne cenowo olejki: niaouli, eukaliptus gałkowy, liść goździka, trawa cytrynowa, cytronela, kora cynamonu, tymianek i lawandyna.
Warto sięgnąć również po olejek cytrynowy – pozytywnie wpływa na motywację do sprzątania i świetnie łączy się z cytronelą.
Zastosowanie tradycyjne i właściwości
W Ajurwedzie cytronellę stosuje się m.in. w stanach zapalnych skóry, przy bólach głowy, zęba, problemach trawiennych, reumatyzmie i infekcjach.
Olejek ten ma właściwości:
-
przeciwbakteryjne,
-
przeciwgrzybowe,
-
przeciwzapalne,
-
owadobójcze,
-
antyoksydacyjne,
-
rozkurczowe.
W aromaterapii angielskiej uchodzi za podstawowy olejek podróżny ze względu na silne działanie odstraszające owady. Do stosowania osobistego wystarczy 1 kropla na chusteczce, w biżuterii aromaterapeutycznej lub w dyfuzorze samochodowym.
Olejki do świec – jak wykorzystać cytronelę
Jeśli zapach cytroneli nie przypadł Ci do gustu lub chcesz zużyć jej większą ilość, świetnie sprawdzi się w świecach. Wysoka temperatura korzystnie zmienia jej aromat na bardziej cytrusowy, bez konieczności dodawania innych olejków. Podobny efekt osiąga się z olejkiem trawy cytrynowej.
Olejek cytronelowy na komary
Cytronella to popularny składnik naturalnych repelentów. Za jej skuteczność odpowiada m.in. elemol. Robert Tisserand proponuje prostą recepturę:
-
cytronela 3%
-
mięta pieprzowa 3%
-
kurkuma (olejek lub CO₂) 4%
-
baza (olej lub alkohol) 90%
Preparat opiera się na badaniach i doświadczeniu autora.
Naturalny olejek cytronelowy – podstawowe informacje
Nazwa botaniczna: Cymbopogon nardus
Rodzina: Poaceae
Kraj pochodzenia: Indie
Metoda otrzymywania: destylacja z parą wodną trawy palczatki
Nazwa angielska: citronella
Zapach: używany często do fałszowania olejku melisowego
Nuta: głowy
Kompozycje: dobrze łączy się z olejkami cytrusowymi, różą i wetiwerią
Główne składniki: cytronellal, geraniol, cytronellol, limonen, elemol
Alergeny: geraniol, cytronellol, cytral, eugenol, linalol, farnezol
Fototoksyczność: brak
Postać: ciecz od żółtej do brązowożółtej, ciemnieje z czasem
Opakowanie: 10 ml
Status GRAS: uznawany przez FDA za bezpieczny dodatek do żywności
